Elementler

Kaliteli bir döküm ürün için kullandığımız elementler...

Alaşım elementleri çelik ile birleÅŸerek farklı özellik ve yapılar kazanmaktadır.  Demirin en önemli alaşım elementi Karbon (C) elementidir. 

Karbon (C) 

Alaşım elementleri içerisinde Çelik için en önemli element karbondur. Çelik malzemenin sertliÄŸini arttıran en önemli elementtir. % olarak karbon miktarı arttıkça çeliÄŸin iç yapısındaki perlit oranı da yükseldiÄŸi için, çeliÄŸin çekme dayanımı ile akma dayanımı artar. 

Mangan (Mn) 

Alaşım elementleri dendiÄŸinde ikinci en önemli element olan Mangan, çeliÄŸin dayanma kuvvetini arttırır. Tavlanmış ve normalize edilmiÅŸ çeliklerde Mn elementi tokluÄŸu arttırır. Mangan, çeliÄŸin dövülebilirliÄŸini ve sertleÅŸebilirliÄŸini olumlu yönde etkiler. Yüksek manganlı, yüksek karbonlı çelikler yüksek aşınma direnci ve tokluk özelliÄŸi gösterirler.
 

Silisyum (Si) 
Çelik üretiminde oksijen giderici olarak kullanılan temel elementlerden biridir. ÇeliÄŸin bileÅŸiminde bulunan silisin oranı çeliÄŸin türünü belirler. DüÅŸük alaşımlı çelikler  %2 ‘ye kadar silisyum içerirler. Silisyum içeren çelikler olarak anılan çelikler %5 oranında silisyum içeren özel çeliklerdir. Silisyum oranı arttıkça çeliÄŸin tane büyüklüÄŸü artış gösterir.
 

Kükürt (S)

Çeliklere katılan alaşım elementlerinden istenmeyen bir element olan kükürt,  çeliÄŸi gevrekleÅŸtirerek iÅŸlenmesi haricinde çok bir faydası yoktur. Bu nedenle çelik bileÅŸiminde olabildiÄŸince düÅŸük düzeylerde tutulmalıdır. Kükürt, Mangan ile dengelenmediÄŸinde sıcak gevreklik yaratır.
 

Fosfor (P)

Demirin dayancını en fazla arttıran alaşım elementleri arasındadır. Bu nedenle düÅŸük oranlarda bile bulunsa, çeliÄŸin dayancını ve sertliÄŸini arttırır. Fosforun birikim yatkınlığı karbon ve kükürdünkinden azdır. Fosfor %0.1 deÄŸerinden fazla olduÄŸunda çelikte kırılganlığı arttırır.
 

Paslanmaz Çelik Alaşım Elementleri
 

Krom (Cr)

ÇeliÄŸin bileÅŸimine aşınma direncini, oksitlenme direncini ve sertleÅŸebilirliÄŸini arttırmak amacıyla katılan alaşım elementleri dendiÄŸinde baÅŸta gelir. Paslanmaz çeliklerin temel alaşım elementidir. Krom, bir karbür oluÅŸturucu element olduÄŸundan, hem takım çeliklerinde yüksek karbon ile birlikte aşınma direncini ve hem de yüksek sıcaklık uygulamalarında kullanılan çeliklerde sürünme direncini yükseltmek için katıldığında, bileÅŸime genelikle molibden de eklenir. Krom, çeliÄŸi sertleÅŸtirici ve toklığu düÅŸürücü yönde etki eder. Bu nedenle genellikle krom içeren çeliklerin bileÅŸimine tokluÄŸu arttırıcı nikel (Ni) de katılır.
 

Nikel (Ni)  

Ferritte katı çözelti sertleÅŸmesi saÄŸlayarak çeliÄŸin dayancını arttırır. Bu artış silisyum ve manganın etkisine oranla daha azdır. Nikel, asıl çeliÄŸin tokluÄŸunu arttırmak için katılır. Krom kadar olmasa da sertleÅŸebilirliÄŸi de arttırır. Nikel içeren yapı çelikleri, özellikle bileÅŸimlerinde krom varsa yüksek tokluk ve yüksek sertleÅŸebilirlik istenen ürünler için seçilebilir. DüÅŸük düzeylerdeki bakır ve fosfor ile birlikte deniz suyu aşınmasına karşı çeliklerin direncini arttırmak amacıyla nikel kullanılır. Bakır içeren çeliklere, bakırın yarattığı sıcak gevrekliÄŸi önlemek ya da azaltmak için nikel katılır.
 

Molibden (Mo)

DüÅŸük alaşımlı çeliklerin bileÅŸiminde %0.15-0.30 oranlarında bulunur ve genellikle en yüksek etkinliÄŸi krom ve nikel ile birlikte bulunduÄŸunda gösterir. Molibden, çeliklerin sertleÅŸebilirliklerini ve dayanımlarını arttırır. Aşınma direncini arttırmak amacıyla yüksek oranlarda (%5) takım çeliklerinde kullanılır. Sürünme dirençli çeliklere sürünme direncini arttırıcı etkisi vardır. Paslanmaz çeliklere katıldığında yüksek sıcaklıkta kullanım saÄŸlar ve korozyon dayanımını biraz daha arttırır.